2.1.2. Zorgen voor schone, betaalbare en veilige energie
Voor het halen van de klimaatdoelstellingen in 2030 en 2050 is het van doorslaggevend belang dat het energiesysteem nog koolstofarmer wordt. De productie en het gebruik van energie in de economische sectoren is verantwoordelijk voor meer dan 75 % van alle broeikasgasemissies van de EU. Energie-efficiëntie moet prioriteit krijgen. Er moet een energiesector worden ontwikkeld die grotendeels uit hernieuwbare bronnen put. Daarnaast moet steenkool snel worden uitgefaseerd en dient er te worden ingezet op koolstofvrij gas. Tegelijkertijd moet de energievoorziening van de EU voor consumenten en bedrijven veilig en betaalbaar zijn. Het is dan ook van essentieel belang dat de Europese energiemarkt volledig wordt geïntegreerd, gekoppeld en gedigitaliseerd, met inachtneming van technologische neutraliteit.
Eind 2019 zullen de lidstaten hun herziene energie- en klimaatplannen indienen. Overeenkomstig de verordening inzake de governance van de energie-unie en klimaatactie 11 moeten deze plannen voorzien in ambitieuze nationale bijdragen aan de EU-brede streefcijfers. De Commissie zal het ambitieniveau van de plannen beoordelen en, als het ambitieniveau onvoldoende is, nagaan of er aanvullende maatregelen nodig zijn. Hiermee wordt rekening gehouden bij het verhogen van de klimaatambitie voor 2030. Daartoe zal de Commissie de relevante energiewetgeving tegen juni 2021 evalueren en zo nodig een herziening daarvan voorstellen. Wanneer de lidstaten hun nationale energie- en klimaatplannen in 2023 beginnen bij te werken, dienen zij blijk te geven van de nieuwe klimaatambitie. De Commissie blijft ervoor zorgen dat alle relevante wetgeving krachtig wordt gehandhaafd.
Consumenten moeten bij de transitie naar schone energie worden betrokken en ze moeten er profijt van hebben. Hernieuwbare energiebronnen zullen een essentiële rol spelen. Het komt er op aan de productie van offshore windenergie op te voeren, op grond van regionale samenwerking tussen lidstaten. De slimme integratie van hernieuwbare energie, energie-efficiëntie en andere duurzame oplossingen in alle sectoren zal helpen om de economie tegen zo laag mogelijke kosten koolstofvrij te maken. Door de snelle daling van de kosten van hernieuwbare energiebronnen en passender ondersteunend beleid weegt het gebruik van hernieuwbare energiebronnen al minder zwaar op de energierekeningen van huishoudens. De Commissie zal medio 2020 maatregelen ter bevordering van slimme integratie presenteren. Tegelijkertijd zal het koolstofvrij maken van de gassector worden vergemakkelijkt. Daartoe zal onder meer de ontwikkeling van koolstofvrije gassen krachtiger worden ondersteund, via een toekomstgericht ontwerp voor een concurrerende koolstofarme gasmarkt en door de kwestie van energiegerelateerde methaanemissies aan te pakken.
Het risico van energiearmoede moet worden aangepakt voor huishoudens die zich de belangrijkste energiediensten niet kunnen veroorloven, zodat zij verzekerd zijn van een basislevensstandaard. Doeltreffende programma’s, zoals voor huishoudens bestemde financieringsregelingen voor renovatie van de woning, kunnen tot lagere energierekeningen leiden en het milieu ten goede komen. In 2020 zal de Commissie richtsnoeren vaststellen om de lidstaten te helpen het probleem van energiearmoede op te lossen.
De transitie naar klimaatneutraliteit vereist ook slimme infrastructuur. Nauwere grensoverschrijdende en regionale samenwerking zal ertoe bijdragen dat de voordelen van de transitie naar schone energie tegen een betaalbare prijs worden behaald. Het regelgevingskader voor energie-infrastructuur, waarvan de TEN-E-verordening 12 deel uitmaakt, zal moeten worden herzien om consistentie met de doelstelling inzake klimaatneutraliteit te waarborgen. Dit kader moet de uitrol bevorderen van innovatieve technologieën en infrastructuur, zoals slimme energienetten, waterstofnetwerken of koolstofafvang, -opslag en ‑gebruik, en energieopslag, en daarbij ook sectorale integratie mogelijk maken. Een deel van de bestaande infrastructuur en middelen moet worden geüpgraded om geschikt voor het beoogde doel en klimaatbestendig te blijven.
